Source: War van Overstraeten / door Urbain van de Voorde. – Antwerpen : De Sikkel (voor het Ministerie van Openbaar Onderwijs), [1955]. – 16 p. [+ illustraties] – (Monografieën over Belgische kunst)

In the Brussels’ “Marollen”; left: Cellenbroedersstraat/rue des Alexiens 57, Brussels, since August 1923 the heart of Belgian communism; right: nowadays Het Goudblommeke in Papier/La Fleur en Papier doré, nr. 53-55; artists pub of long date; source: a.a.a.p, October 2017

The Belgian Left

Introduction

Little is known in Belgium about a proletarian internationalist mouvement before or during the First World War, and there was no representation at Zimmerwald or Kienthal. A complicating factor was the linguistic struggle which also was a social question, and which was posed in many different manners in the different regions. The formation of a communist party started very late and Belgium was not represented on the first congress of the Communist International (March 1919); the group around Eduard van Overstraeten  (War, 1891-1981), founded in November 1920 with some 200 members, became section of the Third International (1), and War Van Overstraeten himself was present as delegate at the Second and Third Congresses in Moscou; this organisation was soon pressured by the Communist International to merge September 1921 with the somewhat bigger “centrist” group “Les Amis de l’Exploité” around Joseph Jacquemotte  (1883-1936) and Charles Massart  (1877-1964), with, after unification, 535 members. It was a delicate fusion in which the Communist Left (which never identified itself with the German-Dutch Left) remained in the majority before being excluded, after a series of organisational manoeuvres, as late as March 1928; with the art painter War Van Overstraeten and the house painter Adhémar Hennaut as main representatives. The real and original importance of the decimised Belgian Left started, after another split with “trotskyism”, when Belgium became fertile ground for a confrontation between the German-Dutch Left and Italian Left in exile, with the bilingual Adhémar Hennaut as a central figure (2), while the equaly blilingual War Van Overstraeten drifted away towards a religious and a hard to define “volkisch” position, which even led to accusations against him for “collaboration” with the German Authorities during the Second World War for having participated with paintings in expositions in Germany. In fact, there were mostly individuals left without much contact between them, and they tried to survive for better times. After the Second World War, Adhémar Hennaut translated Pannekoek’s Workers’ Councils from Dutch into French, which, however, was not published.

 Reference:  La Gauche Communiste Belge (1921-1970)  / Michel Olivier. – [Toulouse] : Collectif Smolny, [2005]. – 67 p. (3)

Some figures:

In december 1924, before a campaign to recruit new members, there were 602 members, so in just a few weeks 126 new members adhered to the party, not because of sudden political clarity, most moreover because of the more “moderate” stance. It tipped the balance in favour of the rightwing of the party, and the left would finally be excluded in 1928. Also, in a report of 1925, War Van Overstraeten complained about the total absence of any organisational discipline, most of all in the Dutch speaking north of the country, particularly Gendt, but also Antwerps; and many members (some 30%) were not even in any way active. There are also some figures about the sales of the press over 1924, for the French language Drapeau Rouge only; printed: 1,631,270; sold: 1,253,074 (there were 52 issues a year, thus in average 24,097 a week); unsold (bouillonage): 378,196 (4).

Congresses:

• p.c.b. (“War Van Overstraeten”)
1. Brussels, 22 Mai 1920
2. Brussels, 31 October - 1 November 1920
3. Brussels, 8 Mai 1921
• “Amis de l’Exploité” (“Joseph Jacquemotte/Charles Massart”)
1. Brussels, 21 July 1920
2. Brussels, 27 Februari 1921
3. Brussels, 29 Mai 1921
• Vlaamse federatie der b.k.p.
• Gendt, 17 July 1921
• Unification
• Brussels, 3-4 September 1921
• Unified Party p.c.b./b.k.p.
1. Brussels, 1-2 April 1922
2. Brussels, 17-18 November 1923
3. Brussels, 24-25 January 1925
4. Brussels, 5-6 September 1926
1. National Conference, Brussels, 3-4 April 1927
2. National Conference, Antwerps, 11-12 March 1927
5. Brussels, called 4th Congres, 1-3 March 1929, also called the “Congrès de bolchévisation” (Congres of Bolshevisation) after the exclusion of the Left and ignoring the Congres of 1926

L’Ouvrier communiste, 1920-1921

L’Ouvrier communiste ; Organe du groupe communiste de Bruxelles, 1920-1921.

Microfilm available at CArCoB , Brussels, 1920-1921, and: Royal Library Brussels: (a) FS XLVIII 6141 D (Leeszaal - Tijdschriften en dagbladen), 1920, no 1; (b) II 99.949 D (Magazijn - Algemene Leeszaal), 1 mars 1920-24 sept. 1921; (c) MIC PERM 288 (Leeszaal - Tijdschriften en dagbladen), 1 mars 1920-24 sept. 1921; (d) Mic Perm 500 (Leeszaal - Tijdschriften en dagbladen); continued as: Le Drapeau rouge ; Organe du parti communiste belge.

 Monograph: En Russie soviétiste, 25 septembre 1918-15 octobre 1919 / S.-J. Rutgers – Bruxelles : Édition de “L’Ouvrier communiste” : impr. “Minerva”, 1920. – 39 p. (Bibliotheque Royal Bruxelles, boeknummer III 48.627 13 A – Magazijn - Algemene Leeszaal  FS XXVII 1126 A 8 – Magazijn - Algemene Leeszaal.

 Monograph: Le Mouvement capitaliste et Révolution russe / War van Overstraeten, septembre 1921.

De Kommunistische Arbeider, Brussel, 1921

De Kommunistische Arbeider ; Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale).

Originals at Dacob ; microfilm Royal Library, Brussels; very incomplete; continued as: De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij.

First issue, 1921; source: dacob , Brussels.

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 1 (20 mei)

Administratie de Redaktie adres: Kom. Arb. Drukkerij Reynaert, Pelikaanstraat 120, Antwerpen ; Geldelijk beheer, Strijdpenningen en Abonnementsgelden: A[lphons]. Dermul, Reep 9, Gent. Secr. Afdeel. Antw. Vl. Fred. b.k.p. (sectie 3e Int.). Frans Chappele, Everaertstraat 85-I, Antwerpen. Uitgever: E. Wackeniers, Antwerpen.

• Manifest aan de Arbeiders en Arbeidsters in Vlaanderen!
• Ekonomische kroniek : De toestand in Duitschland / E.D.
• Koloniale beschavingspolitiek ; Voor en van onze zwarte broeders
• Een der smartliederen van de Congoneger
• Fransch lezende kameraden! Steunt ons broederorgaan! Abonneert u op l’Ouvrier communiste. Beheer: Rue Steenpoort 3, Brussel. Ook aan onze administratie op te geven.
• De parlementaire cinema / C.S.
• Syndicale beweging ; De strijd der vakbonden ; Een weinig uit het verleden / V.d.B.
• Tien geboden voor arbeiders : Uit een vlugschrift uitgegeven tijdens de revolutiedagen in 1848
• Uit en over Sowjet-Rusland
• Cursus-Vergaderingen [Wekelijks te Antwerpen]
• Berichten van beheer
• Jeugdbeweging : De taktiek van de Jonge Wachten en onzen strijd / L.v.G.
• Strijdpenning
• Adressen
• Bericht van de redaktieraad
• Arbeiders en Arbeidsters! [Invullingsbillet]
• Ekonomische heropbouw
• Elektrifikatie-Rusland
• De kolenproduktie stijgt
• Sprekende cijfers [Moskou]

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 2 (28 mei)

Uitgever: E. Wackeniers, Antwerpen

• Aan het Kongres van de kommunistische Internationale!
• De Wereldreaktie en de Kommunistische strijd I / J.P.
• Ekonomische kritiek : Eenige cijfers en feiten
• Internationale beschouwingen over taktiek
• Syndikale beweging : Over het geschil bij de Staatsarbeiders ; Oorzaken van het geschil / J.R.
• Geestesgesteldheid der massa
• Waar het verraad van de s.d. zich afteekend
• Gevolgtrekkingen
• Voorlichtingsrubriek : Uit belangrijke geschriften van onze voorgangers
• Berichten en pijltjes
• De koloniale slaven ontwaken!
• De moderne Inquisitie!
• Algemene werkstaking in Noorwegen
• Internationale berichten
• De strijdvloed
• Tschecho Slowakye
• 1° Gedeelte mengelwerk : De inwendige en uitwendige toestand van Sovjet Rusland / door N. Lenin [Wordt voortgezet]
• De knooppunten van onze arbeid
• Moeielijkheden der demobilisatie
• Van en uit Rusland (Rosta)
• Het Moscousche kolenbekken in 1921
• Buitenlandsche handel
• Uitvoer
• Kultuur
• De faculteit van Sociologtie te Moscou
• De rol van de vakbonden
• De nijverheidsconcentratie
• Jeugdbeweging : (Theorie en Praktijk) ; De Jonge Wachten en de Kommunistische Jeugd
• Adressen
• Strijdpenning
• Ons blad
• Lezers en kameraden! [Boekhandel]
• Opgepast! [Poststukken aangeslagen]
• Aan de lezers! [Sovjet-sterren te koop]
• Invullingsbillet

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 5 (18 juni)

Antwerpen: beheer, Pelikaanstraat 120; Gent: A[lphons]. Dermul, Reep 9; Audenaerde: Meulenmeester, N[ieuwe]. Bergstraat 46; Waereghem: Alfr. Vercruyse, Gaverke 96; Overbeken (Wetteren): E. de Graeve.

• Naar links? Pas op Arbeiders / J.P.
• Ekonomische kroniek : Het valutavraagstuk (2e vervolg) / E.D.
• Syndikale beweging : Tegen uw leiders, Arbeiders, sluit de rangen! / Het e.k. der k.p.b.
• Wie wil men treffen?
• Is onze partij te gesloten?
• Beschouwingen over Internationale taktiek III / Justus (Vervolg van het 3de artikel)
• Berichten en pijltjes [Internationale toestand]
• Noorwegen
• Zweden en Denemarken
• Polen
• Engeland
• Italië
• Frankrijk
• België en Holland
• Amerika
• India, Japan, enz.
• In Japan
• Koloniale beschavingspolitiek / J.G.
• De inwendige en uitwendige toestand van Sovjet Rusland / door N. Lenin (Rede, gehouden op het 10° Congres van de Russische Communistitische Partij op 9 maart 1921 te Moskou) (Wordt voortgezet)
• De Mijnwerkersstaking in Engeland (Slot volgt)
• Uit en over Sowjet-Rusland
• De krisis in de Duitsche Kommunistische Partij (De internationale beteekenis van de Duitsche gebeurtenissen) / door Karl Radek [Noot: Hoewel Radek zelve reeds een mea culpa aanhief in de Levi-zaak, achten wij het hier onzen plicht te zeggen, dat Radek een der voornaamste schuldige is in deze Duitsche kwestie. Zijn mede helpen aan de Heidelbergse thesen in 1919, zijn niet openlijk en sterk optreden tegen Levi toen dertijd, is een der groote fouten die zich nu wreken. Redaktie.

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 8 (9 juli)

• Een kampioen voor “de” vrijheid [Strauss] / J.P.
• De werkloosheid moet het graf van het kapitalisme zijn!
• 11 Juli en de Vlaamsche klassenstrijd! / J.P.
• Bedreiging-Opruiërij is geen revolutionaire politiek! [b.w.p.]
• Ekonomische kroniek : Ekonomische toestand van België / E.D.
• Syndikale beweging : De weg van de Engelsche revolutie (Vertaald uit “Die Rote Fahne”, 30-6-’21, Wien [Wenen]
• Weer bedrogen [Vakbondspolitiek] / E.C.
• Let toch op uw leiders! / [Karl Marx, De Spaansche Revolutie]
• Het 3° Kongres van de Kommunistische Internationale / J.P.
• Van week tot week : Wereldoverzicht
• 6° Gedeelte mengenwerk : De inwendige en uitwendige toestand van Sovjet Rusland / door N. Lenin (Rede, gehouden op het 10° Congres van de Russische Communistitische Partij op 9 maart 1921 te Moskou) [Vervolg]
• Voorlichtings rubriek : Proletarische Demokratie en Diktatuur
• Jeugdbeweging : Kinderellende en kindersterfte / A.S.
• Berichten
• Strijdpenning
• Opgelet

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 11 (30 juni)

Kameraden in West-Vlaanderen: Waereghen, Harelbeke, Iseghem, Oostende, Ronse, Audenaerde; Antwerpen, Gent; Abonnementenbeheer: Madam H. Veltman, Lange Kievietsstraat 57, Antwerpen; Afd. Antwerpen: A. Wackenier, Zilversmidstraat 5; Leuven: Leo Melsaert.

• De haaien zijn in den omtrek (Sowjet Rusland in gevaar) / J.P.
• Ekonomische Kroniek : Nijverheidscrisis in België / E.D.
• De motie van het e.k. der Communistische Internationale [Parlementarisme] / Sekretariaat v/d b.k.p.
• Syndikale beweging : Stakings-brekers
• Het herinneringsfeest van de dood [4 augustus feestdag] / J.P.
• “Broeder ik kon de brief niet aannemen…” ; Schets uit het Russische gevangenisleven / door Eugène Leviné (uit: Bremer Bürgerzeitung)
• Attentie [Aan alle abonné’s en boekhandelaren buiten de stad! (Antwerpen)]
• Van week tot week : Wereldoverzicht
• Vrijdag 12 augustus spreekt te Antwerpen kameraad W. van Overstraeten, afgevaardigde van de Belg. Kom. Partij naar het 3e Kongres van de 3° Internationale over: de toestand in Rusland, het Kongres en onze Wereldstrijd in Eldorado
• Es ist erreicht (Het is bereikt!) (Een stukje natuurlijke historie van het soc. Dem. leiderschap). Aan Piet Somers! (Slot volgt)
• Jeugdbeweging : De komende Internationale Jeugdweek!
• Brochuren
• Gorter, Imperialisme
• Gorter, De Wereldrevolutie
• Dr. Pannekoek, Darwinisme en Marxisme
• Cetan, De Kommunistische School
• Wolda, Anarchisme en Communisme
• De organisatie van de verplichte Arbeid en de Arb[eiders]. legers in R[usland].
• Brommert, Anarchisme en Communisme
• Lenin, De Linksche Stroming
• [Prominent ontbreken: Lenin, Staat en Revolutie, vertaling Gorter; en: Gorter, Open Brief aan kameraad Lenin]
• Opgelet!

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 12 (6 augustus)

Derde Internationale, 1921; source: dacob , Brussels

• Vrijdag 12 augustus spreekt te Antwerpen kameraad W. van Overstraeten, afgevaardigde van de Belg. Kom. Partij naar het 3e Kongres van de 3° Internationale over: de toestand in Rusland, het Kongres en onze Wereldstrijd in Eldorado
• Krisisfonds en slavernij / J.P.
• Ekonomische kroniek : Verdeeling van Arbeid en Kapitaal in de Belgische Nijverheid
• Het kommunisme en het geweld!
• Hulp aan Rusland?
• Van week tot week  Wereldoverzicht
• Parlementair revolutionisme [Tegen de leuze: “het parlement gebruiken als openbare tribune”] / L.v.G.
• De vliegende drukkerij ; Dit stuk is een uittreksel uit het boek van Leo Trotzki “Rusland in de Revolutie van 1905” (Slot volgt)
• Is het nog tijd voor feestvieren / G. Matthys
• Voorlichtings Rubriek ; De oorlog om de olie die nadert! (Eerste stuk) (Wordt vervolgd)
• Es ist erreicht (Het is bereikt!) (Een stukje natuurlijke historie van het soc. Dem. leiderschap). Aan Piet Somers! (2° stuk)
• Tegen verplichte oefening : Tegen de Militarisatie der Jeugd / Uitv. Komiteit Kom. Jeugd van België
• Jeugdgroep Antwerpen
• Cursus Vergaderingen [Waereghen, Gent]
• Aan alle abonné’s

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 14 (20 augustus)

Uitgebreide boekenlijst, 1921; source: dacob , Brussels

• Massa-meeting te Gent : De waarheid over Rusland ; De Internationale Jeugddag ; Sprekers: W. Van Overstraeten (Brussel) e.a. in de zaal Parnassus [Oude Houtlei 122]
• Uitzichten en vooruitzichten / J.P.
• Op voor de Kommunistische Jeugdweek 28 Augustus - 4 September / L.v.G
• Syndikale beweging : Een oproep der Revolutionaire Syndicalisten ; Aan de Revolutionaire Vakbonden aller landen (Moskou, 7 Aug., De Roode Vak-Internationale is gesticht)
• Leden der b.k.p. [Oproep]
• Ekonomische kroniek : De hongersnood in Zuid-Oostelijk Rusland
• De vliegende drukkerij : Dit stuk is een uittreksel uit het boek van Leo Trotzki “Rusland in de Revolutie van 1905” (Slot)
• Een hagepreek / J.P.
• Voorlichtingsrubriek : De oorlog om de olie nadert! (3e stuk) (Wordt voortgezet)
• Opper Silezië (Vertaald uit: Die Rote Fahne, Wien)
• Van week tot week : Wereldoverzicht
• Jeugdbeweging (Antwerpen, Hoboken, St. Niklaas, Brussel, Waereghen, Gent; uit het Walenland: Roux [niet Reux], Verviers, Chetelineau
• Hoboken: Albert Marneff, Fabriekenstraat 67, en Posseniers, Walstr. 15
• Brussel: G. Vlasselaar, rue Nothomb 47, Etterbeek, en sekretariaat rue [de] l’Amigo 11 (Café Kome) [Vruntstraat ]
• Binnenland : Onze Rusland-Meeting te Antwerpen [Kameraad Van Overstraeten spreekt voor het eerst Vlaamsch]
• Ontwaking / F.
• Onteigening der onteigenaars / J.
• Kommunistische Jeugdweek 28 Oogst - 4 September
• Boekhandel
• Brommert, Kommunisme en Anarchisme
• Ceton, De kommunistische school
• H. Gorter, De Wereldrevolutie
• Gorter, Het Imperialisme, de Wereldoorlog en de Soc. Dem.
• Gorter, Klassenmoraal
• Gorter, De grondslagen van het kom.
• Marx-Engels, Het Kommunistisch Manifest
• Kasacrow, Vakvereenigingen en Arbeidersraden
• Bela Kuhn, Op de bres voor het Kommunisme
• Loenatscharsky, De taak der arb. klasse op het gebied van de cultuur
• Sowjet wetboek (1 en 2)
• Radek, Het Socialisme van Wetenschap tot daad
• Trotzki, Arbeid discipline
• Trotzki, De Sowjetmacht
• Lange, De Duitsche vakbew. gedurende 1914-1919
• Varga, De Proletarische diktatuur
• Lenin, Het groote initiatief
• Lenin, De diktatuur van het Proletariaat
• Lenin, De linksche strooming
• Lenin, Staat en Revolutie
• Pannekoek, Darwinisme en Marxisme
• Soep, A.B., Nationalisme of Internationalisme
• Wolda, Anarchisme en Communisme
• Sterringa, Wat willen de Kommunisten
• Cursus [Waereghem en Gent gaan niet door]
• Opgelet

De Kommunistische Arbeider : Orgaan van de Vlaamsche Federatie der Belgische Kommunistische Party (sectie van de III^e Internationale), Jg. I (1921), nr. 15 (27 augustus)

• Katholicisme en Kommunisme
• Ekonomische kroniek : Kapitalistische moeilijkheden / E.D.
• Van het negerdorp naar de hemel (Indrukjes in Oostende) / J.P.
• “De Kinderziekte” van Lenin [Kritische bespreking]
• Engeland
• Van week tot week (Kort overzicht)
• Voorlichtings Rubriek : De oorlog om de olie nadert! (4e stuk) (Wordt voortgezet)
• De zedelijke grondslag van het Kommunisme / J.P.
• Op voor de intern. Jeugdweek van 28 Oogst tot 4 September ingericht door de Kommunistische Jeugdinternationale
• Het grooter getal Vrouwen dan Mannen in Europa
• Jeugdbeweging : De Jeugd en de Kommunistische strijd / J.P.
• Leden der b.k.p. : Helpt de Jeugd in het welslagen der agitatieweek
• Binnenland : Onze Rusland steun begint te vloeien : Schatbewaarder: Mattieu, Rue d’Amigo 11, Brussel
• L’Exploité : einddoel wijsbegeerte!
• Strijdpenning
• Boekhandel
• Kommunist. Jeugdweek 28 Oogst - 4 Sept.
• Opgelet!

Le Drapeau Rouge / De Roode Vaan, 1921-1924

Le Drapeau Rouge, 1921-1924

De Roode Vaan, 1921-1924

First issue, 1921; source: dacob , Brussels

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij

Originals at Dacob .

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1921), nr. 1 (24 september)

Administratie en redaktie: Dambruggestraat 138, Antwerpen. Geldelijk beheer, Strijdpenningen en Abonnementsgelden: A[lphons]. Dermul, Reep 9, Gent. Boekhandel: Mad. H. Veltman, Lange Kievietsstraat 57, Antwerpen. Verantwoordelijk uitgever: F. Toch, Eugène Joorststraat 1, Borgerhout, Antwerpen. Druk: Jos. Reynaert, Pelikaanstraat 120, Antwerpen.

Protestmeeting tegen de uitzetting van A.B. Soep te Antwerpen

Op 1 oktober verschijnt eveneens Le Drapeau Rouge

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1921), nr. 2 (1 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1921), nr. 4 (15 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1921), nr. 14 (31 december)

Redaktie: Bierstraat 56, Gent

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1922), nr. 16 (8 januari)

Administratie en Beheer: Alphons Dermul

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1922), nr. 24 (4 maart)

Redaktie: Jef Horow, Dambruggestraat 138, Antwerpen

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1922), nr. 26 (8 januari)

Redaktie en administratie: Jef Horowitz, Dambruggestraat 138, Antwerpen

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. I (1922), nr. 31 (22 april)

Deze aflevering twee in plaats van vier bladzijden

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1922), nr. 12 (9 december)

[Lijst van verspreidingspunten]

• Halluin: kam. Derens, Maison du Peuple
• Meenen: gezel Picavet, Moeschroenstr. 45
• Harelbeke: bij de gekende kameraden
• Waerghem: bij de gekende kameraden
• Audenaerde: kam. De Meulemeester, Nieuwe Bergstraat 46
• Oostende: Kam[erade]n. M. Daneels en Massenhove
• Wetteren: kam. E. de Graeve, Overbeke
• Aalst: bij de gekende kameraden
• Gent: kam[erade]n Verkest, Windmolenstraat 6; K. Matthijs, Bierstraat 65; Van Doorn, Rooigemstraat 96; H. Dermul, Reep 9

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 16 (6 januari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 17 (13 januari)

De “Linksche” stroming / Lenin [Uittreksel[

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 18 (20 januari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 19 (27 januari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 23 (24 februari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 24 (3 maart)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 25 (10 maart)

Groote Samenzwering tegen de Veiligheid van den Staat. Een 50-tal Kommunisten uit het heele land aangehouden. Jacquemotte, Van Overstraeten, Polk, Van De Sompel e.a. in hechtenis genomen.

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 32 (28 april)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 34 (12 mei)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 35 (19 mei)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 36 (26 mei)

Fr. Toch, Blijde Inkomststraat 78, Borgerhout

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 42 (7 juli)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 45 (28 juli)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 (1923), nr. 46 (4 oogst)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 48 (18 oogst)

2 p; wegens overbrenging [van Antwerpen] naar Brussel, Kam. Hennaut, Cellebroedersstaat, 57-59, Brussel

Verantwoordelijk uitgever: S. Wesley, Cellebroedersstraat 57-59, Brussel

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 49 (18 oogst)

Cellebroedersstraat 57-59, tevens boekhandel (nr. 57) en centraal lokaal

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 50 (1 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 51 (8 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 52 (15 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 53 (22 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 54 (29 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 55 (6 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 56 (13 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 57 (20 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 58 (27 oktober)

1000ste abonnement bereikt

Boekhandel, veel langere lijst: wél Henriette Roland Holst-van der Schalk; Gorter en Pannekoek afwezig, veel literaire boeken en brochures

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 59 (3 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 60 (10 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 61 (17 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 62 (24 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 63 (1 december)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 64 (8 december)

Uitgevers: De Socialistische Uitgaven (J. Jacquemotte, Cellenbroedersstraat 57-59, Brussel

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 65 (15 december)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 66 (22 december)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 2 [1923], nr. 67 (29 december)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 1 (5 januari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 2 (12 januari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 3 (19 januari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 4 (26 januari)

Lenin is dood, 1924; source: dacob , Brussels

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 5 (2 februari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 6 (9 februari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 7 (15 februari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 8 (23 februari)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 9 (1 maart)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 10 (8 maart)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 11 (15 maart)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 12 (22 maart)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 13 (29 maart)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 14 (5 april)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 15 (12 april)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 16 (19 april)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 17 (26 april)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 18 (3 mei)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 19 (10 mei)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 20 (17 mei)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 21 (24 mei)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 22 (31 mei)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 23 (7 juni)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 24 (14 juni)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 25 (21 juni)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 26 (28 juni)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 27 (5 juli)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 28 (12 juli)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 29 (19 juli)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 30 (26 juli)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 31 (2 oogst)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 32 (9 oogst)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 33 (16 oogst)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 34 (23 oogst)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 35 (30 oogst)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 36 (6 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 37 (13 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 38 (20 september)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 39 (27 september)

Brochure: Jonge arbeider, Verdedig U! / door W. Van Overstraeten [Tevens in het Frans verschenen als: Défends-toi jeune travailleur / War van Overstraeten. – Bruxelles : Éditions socialiste, 1922. – 32 p.]

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 40 (4 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 41 (11 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 42 (18 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 43 (25 oktober)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 44 (1 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 45 (8 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 46 (15 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 47 (22 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 48 (29 november)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 49 (6 december)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 50 (13 december)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 51 (20 december)

De Roode Vaan ; Vlaamsch Orgaan der Belgische Kommunistische Partij, Jg. 3 [1924], nr. 52 (27 december)

Later periodicals of the Belgian Communist Left, 1924-1946

• Bulletin communiste, 1924-1933
• Contre-courant, 1927-1929
• Le Communiste, 1928–
• De Kommunist, 1928-
• Bulletin de la Ligue des communistes internationalistes, 1932-1939
• Bulletijn van de Bond van Internationaal Kommunisten, 1932-1939
• L’Internationaliste, 1945-
• Entre deux mondes, 1946
• Arbeiderswil, 1946

De klassen in Sowjet-Rusland / Door A. Hennaut. – [s.l.] : Uitgave van den Bond van Internationale Kommunisten (b.i.k.) ; Verantwoordelijk uitgever: F. Van Croonenborch, Langstraat, 74, Borgerhout, [27 januari 1935]. – 36 p.

Notes

1. War Van Overstraeten, art painter, becomes member of de group of Jeunes gardes socialistes in 1919 which publishes Socialisme, soon replaced by L’Ouvrier communiste in March 1920 and adheres to the Third International; the Dutch language version starts to be published in May 1920. Also see : Breuk en continuïteit in het doen en denken ; Het geval War van Overstraeten , 1910-1945 / Vincent Scheltiens. – beg-chtp, nr. 22, 2010, and: marxists.org  (nl).

2. Adhémar Hennaut, house painter, was a fouding member of the unified party in September 1921; see for his papers: Stortingslijst van het archief van Adhemar Hennaut (1899-1977)  (Amsab, Ghent), and: Hennaut  (CArCoB, Brussels, also a small biographical file, no 2351), and: Wikipedia  (fr).

3. Some more references:

• Kommunistische Partij van België  (Wikipedia, nl); Parti communiste de Belgique  (Wikipedia, fr).
• Octobre 1917 et le mouvement ouvrier belge / Claude Renard. – Bruxelles : Editions de la Fondation Joseph Jacquemotte, 1967; reprint 2017, see: CArCoB ; and: Dissidences  (reedited 2017)
• Het Belgisch trotskisme. De geschiedenis van een groep oppositionele kommunisten, 1925-1940 / Nadya De Beule. – Gent, 1980
• Geschiedenis van de Belgische k.p. / Guy Van Sinoy, Eric Byl, 1996
• Histoire du Parti communiste de Belgique / José Gotovitch, Brussel, crisp, 1997
• Beknopte historische inleiding over het Belgische trotskisme  / Rik De Coninck. – 1997
• Sire, het volk mort ; Sociaal protest in België (1831-1918) / Gita Deneckere. – Gent : a.m.s.a.b., 1997. – 415 p.
• Contester dans un pays prospère ; L’extrême gauche en Belgique et au Canada  / Anne Morelli, José Gotovitch (dir.).  Bruxelles [etc.] : p.i.e. Peter Lang, 2007. – 263 p.
• L’Internationale Communiste et le mouvement trotskyste en Belgique, 1928-1932 / Samia Beziou. – Brussel, u.l.b., Faculté de Philosophie et Lettres, 2007
• Du communisme et des communistes en Belgique: approches critiques / José Gotovitch, préface de Pieter Lagrou. – Brussel : Editions Aden, 2012
• « Journal de la révolution » : Étude de l’organe de presse francophone du parti communiste de Belgique: Le Drapeau Rouge (1921-1936) et La Voix du Peuple (1936-1939) / Rémy Bersipont, historien et journalist. – Louvain-la-Neuve, 2015, – 254 p.
• Oktober 1917 en de Belgische arbeidersbeweging / Claude Renard. – Brussel : Dacob, 2017. – 139 p.

4. The figures are taken from: Dacob , Collection Adhémar Hennaut, 04/05 and 04/06.

© Bien que, en général, la Gauche communiste s’abstenait d’exiger des droits d’auteur ou des droits de « propriété intellectuelle », certaines publications de ce site pourraient être protégées par de tels droits. Si c’est le cas, leur accès est gratuit seulement pour consultation d’ordre privé. Le matériel non protégé par ces droits peut être librement diffusé pour tout usage non commercial. Nous vous serions reconnaissants de référencier vos sources et de les accompagner d’un avertissement. Pour une utilisation à but lucratif, prière de prendre contact.

© Hoewel de Communistische Linkerzijde in het algemeen afzag van het opeisen van kopierechten of rechten op “intellectueel eigendom” kunnen sommige publicaties onder dat recht vallen; mocht dat het geval zijn, dan is het gebruik alleen gratis voor persoonlijke raadpleging. Materiaal vrij van kopierechten, uitsluitend op voorwaarde van niet commercieel gebruik, kan vrij worden verspreid. Een verwijzing naar deze bron wordt op prijs gesteld, net als een verwittiging. Aangaande handelsgebruik kunt u contact met ons opnemen.

Compiled by Vico, 26 October 2017, latest additions 9 February 2022

Overview

• en | Introduction
• fr | L’Ouvrier communiste, Bruxelles, 1920-1921
• nl | De Kommunistische Arbeider, Brussel, 1921
• fr | Le Drapeau Rouge, 1921-1924
• nl | De Roode Vaan, 1921-1924
• en | Later periodicals of the Belgian Communist Left, 1924-1946
• en | Notes

Also see: b.i.k. / l.c.i.; a bilingual group in Belgium