Bron: a.a.a.p.

Brief van Karl Liebknecht

Bron:   Radencommunisme : Marxistisch maandschrift voor zelfstandige klassebeweging, nr. 3, 1938 / Groep van Internationale Communisten. – Bron originelen: i.i.s.g. , Amsterdam, Collectie Henk Canne Meijer. – Getranscribeerd en uitgegeven voor Rätekommunismus , met medewerking van de Association Archives Antonie Pannekoek.

Berlijn, 8 mei 1916

Aan het Koninklijk Militaire Gerechtshof, Berlijn.

Inzake de strafzaak tegen mij merk ik nog op:

1. Landverraad is voor de internationale socialist volkomen nonsens. Voor hem bestaat geen vijandelijke macht, waaraan hij zelfs maar in gedachte “een dienst zou kunnen bewijzen”. Hij staat tegenover elke vreemde kapitalistische regering even revolutionair gezind als tegenover de eigene. Niet: “een vijandige regering hand- en spandiensten bewijzen”, maar “in internationale samenwerking met de socialisten van de andere landen aan alle imperialistische machten tegelijk afbreuk doen”, dat is de kwintessens van zijn streven.
Hij strijdt in naam van het internationale proletariaat tegen het internationale kapitalisme. Hij grijpt hem dáár aan, waar hij hem ontmoet en met succes kan treffen. Dat is: in het eigen land. In het eigen land bestrijdt hij de eigen regering in naam van het internationale proletariaat als vertegenwoordigers van het internationale kapitalisme. In dit dialectisch proces, in de nationale klassenstrijd tegen de oorlog.
Dat is de zin van de woorden van Jaurès, die als motto gekozen zijn bij mijn eind maart 1915 verschenen geschrift “Klassenstrijd tegen de oorlog”.

2. Zouden bijvoorbeeld de Duitse socialisten de Engelse regering en de Engelse socialisten bijvoorbeeld de Duitse regering bestrijden, dan ware zulks dwaasheid of erger. Wie de vijand niet in de vertegenwoordigers aanvalt, in hen, die hem van aangezicht tot aangezicht tegenover staan, doch in degenen voor wie hijzelf veilig buiten schot is, evenals zij voor hem, en dan nog wel helemaal onder goedkeuring en op verlangen van de eigen regering (dat wil zeggen slechts de vertegenwoordigers van het imperialisme tegenover welke hij direct komt te staan), is geen socialist, maar treurige dienaar van de heersende klasse. Een dergelijke politiek is oorlogsophitsing en geen klassenstrijd, maar het tegendeel daarvan.
Ongetwijfeld heeft de internationale socialist, en zeker hij, aangezien hij de klassenstrijd tegen de eigen regering voert, het recht ook vreemde regeringen aan te vallen. Daarvoor echter zijn in alle landen, ook in Duitsland, genoeg krachten, valsheid en demagogie, zodat hij zijn volle kracht moet wijden aan de aanval, tegen de eigen regering, om tenminste de ergste verwarring tegen te gaan.
Daarom heb ik mij hier niet bezig te houden met de zonden van anderen, doch met die van de Duitse regering; ja, het is geen plicht vreemde regeringen tegen ongegronde beschuldigingen in bescherming te nemen, omdat onwaarheid nooit te vergoelijken is en omdat dergelijke onwaarheden thans meer dan ooit dienstbaar werden gemaakt aan het verwerpelijke doel van volksophitsing en het prikkelen van de oorlogshaat. Ik heb de buitenlandse regeringen, waar zich maar de gelegenheid voordeed in haar eigen landen met open vizier bestreden, en deed zulks in Duitsland, wanneer ik daarvan in het buitenland succes in socialistische zin verwachtte of daardoor tegelijk openlijk de Duitse regering kon aanvallen.
Wegens mijn strijd tegen het Tsarisme en de Tsaristische politiek van de Duitse regering ben ik jarenlang door de Duitse overheid vervolgd. Onmiddellijk voor het uitbreken van de oorlog werd ik daarvoor door het Pruisische Huis van Afgevaardigden – alle parlementaire overleveringen ten spijt – uit haat en verontwaardiging voor de ereraad van de balie gedaagd; gedurende de oorlog – in november 1914 werd het proces tegen mij met een schuldig bevinden geëindigd. Ik zal daarvoor het materiaal overhandigen, waaruit valt op te maken, hoe ik onder de tegenwoordige verhoudingen aanvallen op vijandige regeringen beschouw.

3. Het behoort tot het wezen van de bewuste internationale strijd, dat de socialist de samenwerking van socialisten in alle landen beziet als een onverbrekelijk geheel, dat hij bewust, voor zijn deel, in zijn land meedoet aan deze arbeidsverdeling voor een gemeenschappelijk deal, dat hij bewust zijn strijd en die van de socialisten in de andere landen beschouwt als elkaar aanvullende functies en zo tevens de strijd tegen de regeringen in zijn bewustzijn opneemt.

De tegenstander in het eigen land ten opzichte van dit internationale gezichtspunt naar voren te schuiven, kan de indruk maken van een verontschuldiging, van onzekerheid, van besluiteloosheid en daardoor de klassenstrijd verzwakken. Wanneer dit standpunt uitgesproken moet worden dan slechts als propaganda onder hen, die te winnen zijn voor de internationale socialistische politiek tegen de oorlog en om deze politiek tot een bewuste politiek te maken bij hen die haar voeren. In deze zin en in deze vorm treedt de oorlog van het kapitalisme de sociale revolutie van de arbeidersklasse tegemoet.

Dienstplichtige Liebknecht.

Compiled by Vico, 4 September 2021